Электрондық микрокредиттерді тәсілмен беру қағидалары

Осы Микрокредиттер беру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне (бұдан әрі – ҚР МК), «Микроқаржылық қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне, сондай-ақ «ONE CREDIT» микроқаржы ұйымы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің (әрі қарай – МҚҰ) ішкі құжаттарына сәйкес әзірленді және жеке тұлғаларға микрокредиттер беру тәртібі мен шарттарын, сондай-ақ микрокредиттерге қызмет көрсету қағидаларын айқындайды, өзінің қолданысын микроқаржы ұйымы құрылған күннен басталатын кезеңге таратады және Микрокредит беру туралы шарттың ажырамас қосымшасы болып табылады.
Осы Қағидалар барлық тұлғаларға танысу үшін қолжетімді және Интернет желісіндегі ресми сайтқа орналастырылады: https://onecredit.kz/ Қағидалар МҚҰ мен Қарыз алушы арасында жасалатын Микрокредит беру туралы шарттың ажырамас бөлігі болып табылады.
МҚҰ туралы толық ақпарат:
Ұйымның толық атауы – “ONE CREDIT» микроқаржы ұйымы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, қысқартылған атауы – “ONE CREDIT» микроқаржы ұйымы» ЖШС.
Бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізіліміндегі тіркеу нөмірі: БСН 220940025716.
Осы Қағидаларда төмендегідей анықтамалар пайдаланылады:
1) Түпнұсқаландыру – Клиенттің, электрондық хабарламалардың және өзге де құжаттардың, оның ішінде микрокредит беру үшін қажетті, сондай-ақ Клиентті және оның ерік білдіруінің мазмұнын айқындайтын құжаттардың электрондық көшірмелерінің түпнұсқалығын тексеру рәсімі;
2) Акцепт – Қарыз алушының/Клиенттің банктік шотына (төлем карточкасына) Микрокредит сомасын аударумен көрсетілген Клиенттің Офертасы/Өтініші шарттарымен МҚҰ-ның келісуі;
3) Акция – әлеуетті клиенттердің назарын қаржы өніміне тартуға бағытталған МҚҰ ұйымдастыратын іс-шара. Акциялар лотерея немесе тәуекелге негізделген басқа ойын болып табылмайды, қатысу үшін ақы төлеуді талап етпейді және пайда немесе басқа кіріс алу мақсатын көздемейді. Акцияға қатысу шарттарымен МҚҰ сайтында орналастырылған қағидалар арқылы толық танысуға болады;
4) Биометриялық сәйкестендіру – физиологиялық және биологиялық өзгермейтін белгілер негізінде жеке басын сәйкестендіретін шаралар кешені;
5) Сыйақы – Микрокредит беру туралы шарттың талаптарына сәйкес негізгі борышқа қатысты пайыздық өрнектеумен айқындалған, берілген Микрокредит үшін төлем;
6) «Электрондық үкіметтің» веб-порталы – нормативтік құқықтық базаны қоса алғанда, барлық шоғырландырылған үкіметтік ақпаратқа және электрондық нысанда көрсетілетін мемлекеттік және өзге де қызметтерге қол жеткізудің «бірыңғай терезесі» болып табылатын ақпараттық жүйе;
7) Екі факторлы түпнұсқаландыру – білім, иелік ету, ажырамастық сияқты үш түрлі фактордың екеуін қолдана отырып, жүзеге асырылатын түпнұсқаландыру.
Клиенттің екі факторлы аутентификациясы келесі факторлардың кем дегенде екеуін қолдану арқылы жүзеге асырылады:
білім факторын растау: клиент тіркелу кезінде парольді немесе код сөзін өз бетінше енгізеді;
иелік ету факторын растау: клиенттің жеке сәйкестендіру нөмірін ұялы байланыс операторының дерекқорындағы абоненттік нөмір иесінің жеке сәйкестендіру нөмірімен салыстыру немесе «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы клиенттердің мобильді телефон нөмірлері базасында клиенттің жеке сәйкестендіру нөмірін салыстыру арқылы осы абоненттік нөмірдің клиентке тиесілілігі туралы ақпарат алу арқылы клиенттің жеке сәйкестендіру нөмірін клиентке тиесілігін тексерумен, клиенттің атына тіркелген таңбалауышпен автоматты түрде жасалған бір реттік парольді клиенттің енгізуі немесе клиенттің атына тіркелген смарт- картаны клиенттің оқу құрылғысына қосуы немесе клиент көрсеткен клиенттің ұялы байланыс құрылғысының абоненттік нөміріне автоматты түрде жасалған және берілген бір реттік парольді клиенттің енгізуі;
ажырамастық факторын растау: клиенттің бет бейнесін нақты уақыт режимінде оның жеке басын куәландыратын құжаттағы бейнесімен салыстыру, онда клиенттің бет бейнесінің орнына пайдаланудан қорғау нақты уақыт режимінде клиенттің бетінің статикалық бейнесі немесе клиент бетінің бейнежазбасы қамтамасыз етіледі;
8) Микрокредит беру туралы шарт (бұдан әрі – Шарт) – шарт, оған сәйкес МҚҰ Қарыз алушыға ақша береді, ал Қарыз алушы МҚҰ-ға негізгі борыш сомасын уақтылы қайтаруға және ол бойынша ақылылық, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарында сыйақы төлеуге міндеттенеді;
9) Қарыз алушы / Клиент – МҚҰ-мен микрокредит беру туралы шарт жасасқан немесе Микрокредит алуға өтініш берген (беруге ниетті) жеке тұлға;
10) Тіркелген нөмір – Сайтта тіркеу процесінде Клиент/Қарыз алушы көрсеткен және растаған Клиенттің/Қарыз алушының ұялы телефон нөмірі;
11) Тіркелген пошта жәшігі – Сайтта тіркеу процесінде Клиент/Қарыз алушы көрсеткен Клиенттің/Қарыз алушының электрондық поштасының мекенжайы;
12) Берешек – қарыз алушымен жасалған микрокредит беру туралы шартта көзделген есептелген, бірақ төленбеген сыйақы, тұрақсыздық айыбы (айыппұлдар, өсімпұлдар) негізгі борыш қалдығының сомаларын қоса алғанда, микрокредит бойынша борыш сомасы;
13) Сәйкестендіргіш – жеке кабинетке кіру үшін Клиентке берілетін бірегей цифрлық, әріптік немесе өзге де нышандары бар код;
14) Клиентті сәйкестендіру – клиентті түпнұсқаландыруды жүргізу мақсатында клиенттің өзінің сәйкестендіру деректерін ұсыну рәсімі;
15) Кредиттік тарих – кредиттік тарих субъектісі туралы ақпарат жиынтығы;
16) Кредиттік бюро – кредиттік тарихты қалыптастыруды, кредиттік тарихты ұсынуды және өзге де қызметтер көрсетуді жүзеге асыратын ұйым;
17) Кредиттік құжатнама – әрбір Қарыз алушыға МҚҰ қалыптастыратын құжаттар мен мәліметтер;
18) Кредиттік скоринг – Клиенттің/Қарыз алушының сандық статистикалық әдістерге негізделген кредит қабілеттілігін (кредиттік тәуекелдерді) бағалау жүйесі;
19) Кредит қабілеттілігі –сапалық және сандық көрсеткіштермен ұсынылған, болашақта оның кредитор алдындағы өзінің борыштық міндеттемелері бойынша толық және Шартта көзделген мерзімде есеп айырысу мүмкіндігін бағалауға мүмкіндік беретін, сондай-ақ қарыз алушыны кредиттеу кезіндегі тәуекел дәрежесін айқындайтын Қарыз алушының кешенді құқықтық және қаржылық сипаттамасы;
20) Жеке кабинет – электрондық тәсілмен микрокредиттер беру шеңберінде МҚҰ мен Клиент арасындағы өзара іс-қимылды қамтамасыз ететін МҚҰ-ның көпфункционалды қорғалған сервисі;
21) Микрокредит – ақылылық, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарында Қазақстан Республикасының заңнамасында және МҚҰ ішкі нормативтік құжаттарында айқындалған мөлшерде және тәртіппен Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында Қарыз алушыға МҚҰ беретін ақша;
22) МҚҰ – коммерциялық ұйым болып табылатын «ONE CREDIT» микроқаржы ұйымы» ЖШС заңды тұлғасы, оның ресми мәртебесі әділет органдарында мемлекеттік тіркеумен және Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі берген микроқаржы қызметін жүзеге асыруға арналған лицензиямен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасымен рұқсат етілген қызметтің қосымша түрлерімен айқындалады;
23) АЕК – республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіш;
24) Оферта / Өтініш – осы Қағидаларда баяндалған талаптарға сәйкес шарт жасасу туралы МҚҰ сайтында МҚҰ белгілеген нысанда ресімделген клиенттің ұсынысы;
25) Негізгі борыш – Шартқа сәйкес Қарыз алушыға берілетін микрокредит сомасы;
26) OTP – бір реттік пароль (ағылш. one time password, OTP) – Клиенттің/Қарыз алушының МҚҰ-дан SMS-хабарлама немесе e-mail хабарлама арқылы алған электрондық нысандағы қызметтерді алу субъектілерін түпнұсқаландырудың бір ғана сеансы үшін жарамды пароль және «Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы» Қазақстан Республикасы Заңының нормаларына сәйкес қарапайым электрондық қолтаңбаны білдіреді;
27) Төлем қабілеттілігі – клиенттің МҚҰ алдындағы міндеттемелерін мерзімінде және толық орындау үшін экономикалық мүмкіндігінің болуы;
28) Толық мерзімінен бұрын өтеу – Қарыз алушының шартпен белгіленген мерзімге дейін микрокредитті пайдалану кезеңі үшін есептелген негізгі борышты, сыйақыны өтеуді қоса алғанда, МҚҰ алдындағы берешегін толық көлемде өтеуі;
28) Мерзімі өткен микрокредит – Қарыз алушы берешегі бар шартта белгіленген мерзімде төлемеген микрокредит;
30) Сайт – МҚҰ-ның келесі мекенжайдағы интернет-парақшасы: https://onecredit.kz/;
31) Шот – Қарыз алушыға Офертаға, Шартқа және осы Қағидаларға сәйкес микрокредит сомасы аударылатын банктік шот (төлем карточкасы);
32) Уәкілетті орган – Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
33) СДАО – сәйкестендіру деректерімен алмасу орталығы – клиенттерді сәйкестендіру рәсімдерін жүргізу үшін қолжетімді көздерден клиенттердің деректерімен алмасу бойынша қаржы ұйымдарымен өзара іс-қимылды қамтамасыз ететін ақша аударымдарының банкаралық жүйесінің операциялық орталығы;
34) Шартқа қол қоюдың электрондық тәсілі – Клиенттің/Қарыз алушының OTP-ды енгізу жарқылы Шартқа қол қоюы.

Осы Қағидаларда көрсетілген терминдер, егер өзге түсіндіру құжаттардың өзінде айқындалмаса, микрокредиттер беру туралы өтініштерге, микрокредиттерді электрондық тәсілмен беруге арналған шарттарға және осы қағидалар бойынша Қарыз алушы мен МҚҰ арасында ресімделетін өзге де құжаттарға қолданылады.

2 тарау. «ONE CREDIT» микроқаржы ұйымы» ЖШС микрокредит беруге қойылатын жалпы талаптар

§1 Қарыз алушыларға қойылатын жалпы талаптар

МҚҰ қарыз алушылары бола алатындар:
– жеке тұлғалар – Қазақстан Республикасының резиденттері;
– Өтінішті/Офертаны жәнеМмикрокредит беру туралы шартты ресімдеу кезінде 18 жастан 70 жасқа дейінгі жас өлшемі;
– төмендегідей өлшемшарттардың біреуі және (немесе) бірнешеуі негізінде айқындалатын тұрақты табыс көзі бар тұлғалар:
1) қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі ресми кіріс туралы;
2) қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі дебеттік карта бойынша шығыстардың орташа айлық сомасы туралы;
3) қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі дебеттік картаны толықтырудың орташа айлық сомасы туралы;
4) микрокредитті ресімдеуге өтініш берген күнгі депозиттегі және (немесе) ағымдағы шоттағы қалдықтардың сомасы туралы;
5) қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі депозиттерді және (немесе) ағымдағы шоттарды толықтырудың орташа айлық сомасы туралы;
6) қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі депозиттерден және (немесе) ағымдағы шоттардан алулардың орташа айлық сомасы туралы;
7) қарыз алушының өтініш жасаған күнінің алдындағы күнтізбелік қатарынан соңғы он екі айдағы өтелген және (немесе) өтелмеген банктік қарыздар бойынша қарыз алушының ай сайынғы төлемдері сомасының (саны кемінде алты) орташа мәнінің борыштық жүктеме коэффициентінің (0,5) ең жоғары жол берілетін мәніне қатынасы ретінде айқындалатын қарыз алушының табысы;
8) «Республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасы Заңында тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейі шамасының азық-түлік емес бөлігінің мәнінен асатын, қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңде кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған коммуналдық қызметтер бойынша, телекоммуникациялық қызметтер бойынша шығыстардың орташа айлық сомасы туралы
9) қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі интернет-дүкенде сатып алудың орташа айлық сомасы туралы;
10) меншігінде жылжымалы (автокөлік құралы, үй малы, ауыл шаруашылығы және (немесе) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты жабдық) және (немесе) жылжымайтын мүліктің болуы туралы, микрокредит құнынан асатын орташа нарықтық құны туралы. Мүліктің орташа нарықтық құны «Әділ құнды бағалау» № 13 Халықаралық қаржылық есептілік стандартына және «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» 2007 жылғы 28 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес тәуелсіз бағалау немесе микроқаржы ұйымының бағалауы негізінде айқындалады. Қарыз алушыда бір мезгілде 15 (он бес) жылдан аспайтын уақыт өткен автокөлік құралы үшін жылжымайтын мүлік пен автокөлік құралы және жалпы ауданы 30 (отыз) шаршы метрден асатын жылжымайтын мүлік болған кезде орташа нарықтық құнды айқындау талап етілмейді;
11) қарыз алушының өтініш берген күнінің алдындағы 6 (алты) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі жолаушылар мен багажды таксимен тасымалдаудан түсетін орташа айлық табыс туралы (мұндай кірістер делдал компания арқылы расталған кезде);
12) қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы 12 (он екі) ай кезеңіндегі бірыңғай жиынтық төлемнің төленгенін растайтын құжатпен қамтамасыз етіледі. Әрбір ай үшін табыс «Республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасы Заңында тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі жалақының бір мөлшері деңгейінде қабылданады;
13) жұмыс орнынан түсетін табыстар туралы анықтаманың және (немесе) оқу орнынан алынатын стипендияның мөлшері туралы анықтаманың негізінде есептелген қарыз алушының өтініш берген күнінің алдындағы 3 (үш) айдан 12 (он екі) айға дейінгі кезеңдегі орташа айлық табысы туралы;

Осы тармақтың 1), 2), 3), 4), 5), 6) және 7) тармақшаларда көрсетілген ақпаратты қарыз алушы береді және (немесе) микроқаржы ұйымы қарыз алушының жазбаша нысанда не қарыз алушының сәйкестендіру құралы арқылы берген келісімі негізінде сұратады және (немесе) микроқаржы ұйымының ақпараттық жүйесінде тексеріледі.

Осы тармақтың 8), 9), 10), 11), 12) және 13 тармақшаларда көрсетілген ақпарат, тиісті құжаттарды ұсына отырып, Қарыз алушымен расталады және (немесе) микроқаржы ұйымының ақпараттық жүйесінде тексеріледі.
– Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әрекет қабілеттілігі шектелмеген;
– оның КДН-ы уәкілетті орган белгілеген санға тең шектен, яғни 0,5-тен аспайды.

§2. Микрокредит беру шарттары

МҚҰ мерзімділік, қайтарымдылық, ақылылық шарттарында Микрокредиттер береді.
МҚҰ Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгемен Микрокредиттер береді.
МҚҰ Микрокредиттерді Клиенттің/Қарыз алушының Жеке кабинеті арқылы МҚҰ сайтында электрондық тәсілмен қолма-қол ақшасыз ұсынады.
Тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) төлемей, Микрокредитті толық мерзімінен бұрын және ішінара мерзімінен бұрын өтеуге жол беріледі.

§3. Микрокредиттер берудің шекті сомалары мен мерзімдері

Микрокредит берудің шекті сомалары:
1) Микрокредиттің ең төменгі сомасы – 10 000 (он мың) теңге;
2) Микрокредиттің ең жоғары сомасы – әрбір Қарыз алушы үшін жеке белгіленеді, бірақ республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген АЕК-тің елу еселенген мөлшерінен аспайды.

Микрокредит берудің шекті мерзімдері:
1) Микрокредиттің ең аз мерзімі – 5 (бес) күнтізбелік күн;
2) Микрокредиттің ең ұзақ мерзімі – 45 (қырық бес) күнтізбелік күннен аспайды.

§4. Қабылданатын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар

Осы Шарт бойынша Қарыз алушының міндеттемелерін орындау Шартта көзделген тұрақсыздық айыбымен (айыппұл, өсімпұл) қамтамасыз етіледі. Электрондық тәсілмен микрокредит беру туралы шарт бойынша басқа қамтамасыз ету талап етілмейді.

§5. Ұсынылатын Микрокредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерінің шекті шамалары

Сыйақының шекті мәні:
- Күніне 0,99% – ға дейін, бірақ та республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің отыз еселенген мөлшерінен аспайтын, берілген микрокредит сомасының 20 (жиырма) пайызынан аспайды;
- күніне 0,99% – ға дейін, бірақ та республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің отыз еселенген мөлшеріне тең немесе одан асатын берілген микрокредит сомасының, бірақ 15 (он бес) пайызынан аспайды.

Шарттың қолданылу мерзімін ұзарту ұсынылған жағдайда, Шарттың қолданылу мерзімін ұзарту кезеңінде МҚҰ шарттың қолданылу күнінің 46-күнінен бастап күніне 0,4% мөлшерлеме бойынша сыйақы есептеуге құқылы.

Қарыз алушы ұзарту қызметін белгілі бір шамада пайдалана алады. Жаңарту опциясының қолжетімділігі МҚҰ-ның автоматтандырылған скорингтік жүйесімен анықталады.

3 тарау. Микрокредит беруге өтініш беру тәртібі және оны қарау тәртібі

§1. Электрондық тәсілмен Микрокредит беру

Микрокредиттер беруді МҚҰ келесі ретпен жүзеге асырады:
1) Клиент Офертаны / Өтінішті жіберу алдында сайтта орналасқан дербес деректерді өңдеуге қатысты осы Қағидалармен және Саясатпен танысуға міндетті;
2) Микрокредит алуға ниетті клиент Сайтта тіркеліп, сол арқылы Жеке кабинет құруы тиіс;
3) Клиентті Жеке кабинетке кіргізу ол сәйкестендірілгеннен және түпнұсқаландырылғаннан кейін заңнамада көзделген тәсілдермен жүзеге асырылады;
4) Клиент Жеке кабинетте тіркелгеннен кейін Клиентті әрі қарай Жеке кабинетке кіргізу парольдерді жасау және енгізу жолымен немесе бір реттік парольдерді (Идентификатор) пайдалана отырып жүзеге асырылады;
5) Клиенттің Микрокредит беруге Өтінішті / Офертаны ресімдеуі;
6) Клиенттің Өтінішті/Офертаны қарау үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді ұсынуы;
7) Клиенттің кредит қабілеттілігін бағалау;
8) Микрокредит беру / беруден бас тарту туралы шешім қабылдау;
9) Шартқа электрондық тәсілмен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы заңнамасының және МҚҰ ішкі нормативтік құжаттарының талаптарына сәйкес басқа да қажетті құжаттарға қол қою;
10) МҚҰ банктік шотынан Клиенттің Офертада/Өтініште және/немесе Шартта көрсеткен банктік шотына (төлем карточкасына) ақша аудару арқылы Микрокредит беру.

Микрокредиттерді электрондық тәсілмен беру осы Қағидаларға және клиентке электрондық тәсілмен микрокредит берілген электрондық құжаттардың мазмұнындағы бұрмалануларды және (немесе) өзгерістерді анықтауды, сондай-ақ клиент ұсынатын сәйкестендіру және аутентификация деректерін микрокредит алу кезінде қайта рұқсатсыз пайдаланудан қорғауды қоса алғанда, микрокредит беру құпиясын құрайтын ақпаратқа рұқсатсыз қол жеткізуден қорғауды және осы ақпараттың тұтастығын көздейтін өзге де ішкі құжаттарға сәйкес жүзеге асырылады.

§2. Жеке кабинетте тіркелу тәртібі. Микрокредит беруге Өтініш/Оферта беру тәртібі және оны қарау тәртібі. Шарт жасасу

Жеке кабинетте тіркелу үшін Клиент төмендегі деректерді енгізеді:
1) жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген тегі, аты, әкесінің аты (бар болса);
2) жеке сәйкестендіру нөмірі;
3) жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен қолданылу мерзімі;
4) ұялы байланыс құрылғысының абоненттік нөмірі;
5) клиенттің бет-әлпеті бейтарап және аузы жабық ашық фонда тура қараған фотосуреті;
6) МҚҰ сұрататын өзге де ақпарат.

Клиентті Жеке кабинетте тіркеу сәйкестендіру мен аутентификацияның екі әдісі арқылы жүзеге асырылады:
1) СДӨО қызметтерін пайдалану арқылы Клиентті биометриялық сәйкестендіру;
2) клиенттің екі факторлы аутентификациясы.
Клиент микрокредит беру туралы МҚҰ-ның оң шешімін алғаннан және микрокредит беру туралы шарт жасасқаннан кейін тіркеу аяқталды деп есептеледі.

16-1. МҚҰ электрондық тәсілмен микрокредит бергенге дейін:
1) Қазақстан Республикасының Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға және ішкі құжаттарға қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасына сәйкес клиентті тиісті тексеруді жүзеге асырады;
2) клиентті микрокредиттер беру қағидаларымен таныстырады;
3) клиентке микрокредитті алуға, қызмет көрсетуге және өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер мен аударымдар туралы толық және расталған ақпаратты береді;
4) клиентке оның микрокредит алуға байланысты құқықтары мен міндеттері туралы хабардар етеді;
5) клиенттен микрокредит беру тәсілін (микрокредитті клиенттің банктік шотына (төлем карточкасына) немесе микроқаржы қызметін жүзеге асыратын ұйымда сатып алынатын тауарға немесе қарыз алушының орындаған жұмыстарына, қызметтеріне ақы төлеуді көздейтін шарт жасалған заңды тұлғаның банктік шотына аударуды) сұратады;
6) клиенттің банктік шотына (төлем карточкасына) микрокредит берілген жағдайда, клиенттің банктік шотының (IBAN) деректемелерін және (немесе) төлем карточкасының деректемелерін сұратады.

МҚҰ клиенттің тіркелгенін растау үшін клиент ұсынған деректерді салыстырып тексеруді жүзеге асырады: клиенттің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі және фотосуреті.
Клиенттің ұялы байланысының абоненттік құрылғысы туралы деректерге және банк шотының деректемелеріне өзгерістер енгізу Клиенттің Жеке кабинетінде келесі тәсілдердің бірін қолдана отырып жүзеге асырылады: СДӨО қызметтерін пайдалану арқылы биометриялық сәйкестендіру немесе екі факторлы түпнұсқаландыру. Жеке кабинетте Клиенттің жеке сәйкестендіру нөмірі туралы деректер өзгертуге жатпайды.
Микрокредит беру туралы шарт жасасу, МҚҰ мен Клиент арасында электрондық тәсілмен микрокредит беру туралы шартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу осы Қағидалардың 16-тармағының екінші бөлігінде көрсетілген екі әдісті пайдалана отырып, Клиентті аутентификациялау арқылы жүзеге асырылады.
Өтініш / Офертаны Клиент МҚҰ сайтында орналастырылған МҚҰ белгілеген нысанда жасайды.
Шарттың сомасы мен қолданылу мерзімін Клиент Өтініште/Офертада дербес көрсетеді.
Микрокредит алу мақсатында Клиент төмендегідей әрекеттерді жүзеге асыруы тиіс:
1) осы Қағидалардың 16-тармағына сәйкес Жеке кабинет құра отырып, Сайтта тіркелуі;
2) Сайтта орналастырылған Өтінішті / Офертаны толтыруы;
3) тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі, туған күні, құжат нөмірі, беру органы, берілген күні және құжаттың қолданылу мерзімі қамтылған Клиенттің жеке басын куәландыратын құжат туралы жарамды ақпарат беруі;
4) Қажет болған жағдайда, жеке басын куәландыратын құжаттың алдыңғы және артқы жағынан сапалы фотосуретін, сондай-ақ Клиенттің қолында жеке басын куәландыратын құжаты бар сапалы фотосуретін (селфи (ағылш. Selfie)) ұсынуы;
5) МҚҰ-ның сұратуы бойынша МҚҰ белгілеген тәсілдермен Клиент бойынша ұйымға/ұйымнан (кредиттік бюроларға/дан және т. б.) ақпарат беруге–алуға келісім беру;
6) қажет болған жағдайда МҚҰ-ның ішкі нормативтік құжаттарының талаптарына сәйкес өзге де қосымша құжаттарды ұсынуға міндетті;
7) МҚҰ-ға төмендегідей ақпаратты беруі: тегі, аты, әкесінің аты; жынысы; туған күні мен орны; жеке сәйкестендіру нөмірі; клиенттің жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен қолданылу мерзімі; тұрғылықты жері және қандай негізде (Клиенттің меншігінде тұрғын үй- жайды жалдау немесе табу), отбасылық жағдайы, балалар саны, білім деңгейі; мәліметтер жұмыспен қамту туралы; айлық кіріс мөлшері; келесі жалақы күні; тұрғылықты жері; нақты тұрғылықты мекен-жайы; тіркеу мекен-жайы; ағымдағы мекен-жайы бойынша тұру уақыты; телефон нөмірі; байланысқан адамның үй телефонының (бар болса)/үй телефонының нөмірі; жұмыс телефонының нөмірі (бар болса); электрондық пошта; «Тұрғын үй қатынастары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 68-бабына сәйкес халықтың әлеуметтік осал топтарына жатқызу туралы мәліметтер. Бұл ретте Қағидалардың осы тармағының 8) тармақшасында көрсетілген ақпараттың дұрыстығы үшін Клиент дербес жауапты болады.

Өтінішті/Офертаны толтыру кезінде Клиент қажетті жолдарды (банк шотының нөмірі және банктің атауы) толтыра отырып, Микрокредит беру өнімін және микрокредит алу тәсілін дербес таңдайды.
Клиенттің толтырылған офертаны/өтінішті МҚҰ-ға жіберуі оның осы Қағидаларда көрсетілген шарттарда Микрокредит алуға келісімі болып табылады.
Клиент пен МҚҰ Өтініш/Офертаның онда көрсетілген Клиентті сәйкестендіретін ақпаратпен (Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің деректері, ЖСН, клиенттің тіркелген жері, ұялы телефон нөмірі, электрондық пошта мекенжайы) Микрокредит беру туралы шарт жасасу туралы өтінімді қарауға арналған ресми құжат болып табылатындығын келісті.
МҚҰ-ның ішкі скорингімен алынған мәліметтер негізінде Клиенттің кредит қабілеттілігін бағалауды анықтайды және Микрокредиттің ықтимал сомасын есептейді.
Егер Қарыз алушы онымен шарт жасасқаннан және оған Микрокредит сомасын аударғаннан кейін Микрокредиттен бас тартқан жағдайда, Қарыз алушы МҚҰ-ның микрокредитті беруі сәтінен бастап 1 (бір) жұмыс күні ішінде Микрокредит сомасын МҚҰ- ның банктік шотына қайтаруды жүзеге асыруға міндетті. Кері жағдайда, Қарыз алушыға Негізгі борыш пен Сыйақыны қайтару жөніндегі Шартта көзделген барлық міндеттемелер жүктеледі.
МҚҰ Өтініш/ Оферта акцепттелген сәтке дейін осы Қағидаларда көзделген қызметтерді ұсынуға және міндеттемелерді көтеруге міндетті емес.
МҚҰ Клиентті микрокредит беру немесе микрокредит беруден бас тарту туралы қабылданған шешім туралы кез келген қолжетімді тәсілмен, оның ішінде Клиенттің Өтініште/Офертада көрсеткен электрондық пошта және/немесе SMS–хабарлама арқылы хабардар етеді.
Шартқа Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының талаптарына сәйкес ресімделген Микрокредитті өтеу кестесі қоса берілуі мүмкін.
Шартқа барлық өзгерістер немесе толықтырулар МҚҰ біржақты тәртіппен қабылдаған жақсартатын талаптардағы өзгерістерді қоспағанда, оған тиісті қосымша келісімдермен ресімделеді.

Берілген Микрокредит бойынша ақпарат кредиттік бюроларға, оның ішінде мемлекеттің қатысуымен де Қазақстан Республикасының кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы заңнамасында айқындалған шарттарда беріледі.

§3. Микрокредит беруден бас тарту негіздері

МҚҰ Клиенттен толық ақпарат алған күннен бастап 48 сағаттан кешіктірмей Микрокредитті беру немесе беруден бас тарту туралы шешім қабылдайды.
Микрокредитті қайтармаудың тиімді тәуекелі бар Өтініштер / Оферталар мақұлдау алады.
МҚҰ Клиентке төмендегідей жағдайларда Микрокредит бермеуге құқылы:

1) МҚҰ-да Микрокредит мерзімінде қайтарылмайды деп пайымдауға негіздердің болуы, өйткені Клиент ұсынған ақпарат / МҚҰ-ға белгілі болған ақпарат Клиенттің ықтимал төлем қабілетсіздігін куәландырады;

2) Клиент туралы деректердің осы Қағидаларда белгіленген Микрокредит беру шарттарына сәйкес келмеуі;

3) Клиенттің фотосуретінің оның жеке басын куәландыратын құжаттың фотосуретімен сәйкес келмеуі;

4) Клиент ұсынған ақпарат дұрыс емес немесе толық емес болып табылады;

5) Клиенттің бұрын берілген Микрокредит бойынша МҚҰ алдында өтелмеген берешегінің (оның ішінде қайтару мерзімі Клиент микрокредит алуға қайта өтініш берген сәтте қайтару мерзімі келмеген микрокредиттер бойынша берешегінің) болуы;

6) қажетті құжаттар ұсынылмаған;

7) Клиенттің кредиттік тарихы Клиенттің үшінші тұлғалар алдындағы өз міндеттемелерін тиісінше орындамағаны туралы мәліметтерді қамтиды;

8) «Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда;

9) Клиентте / Қарыз алушыда кепілсіз банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша күнтізбелік алпыс күннен астам, АЕК-тің бес еселенген мөлшеріне тең немесе одан асатын мөлшерде мерзімі өткен берешегінің болуы;

10) «Микроқаржы қызметін жүзеге асыратын ұйымның қарыз алушының борыштық жүктемесі коэффициентін есептеу қағидаларын және шекті мәнін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019.11.28 № 215 қаулысына сәйкес қарыз алушының борыштық жүктемесі коэффициентінің 0,5 шекті мәнінің мөлшерінен асып кетуі.

11) өзге жағдайларда МҚҰ-ның қарауына беріледі.

§4. Берілетін микрокредиттер бойынша сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесін есептеу қағидалары

МҚҰ жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептейді:
1) Микрокредит беру туралы шартты, Микрокредит беру туралы шартқа қосымша келісімдерді жасаған күні;
2) Қарыз алушының ауызша немесе жазбаша талабы бойынша;
3) Қарыз алушының ақшалай міндеттемелерінің сомасын (мөлшерін) және (немесе) оларды төлеу мерзімін өзгертуге әкеп соғатын Микрокредит беру туралы шартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жағдайда.
Қарыз алушының ақшалай міндеттемелерінің сомасын (мөлшерін) және (немесе) оларды төлеу мерзімін өзгертуге әкеп соғатын микрокредит беру туралы шарттың талаптары өзгерген кезде жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесінің нақтыланған мәнін есептеу қарыз алушы басынан бастап жүргізген микрокредит бойынша төлемдерді есепке алмағанда, шарттар өзгерген күнге берешектің қалдығы, микрокредитті өтеудің қалған мерзімі негізге алына отырып жүргізіледі микрокредит беру туралы шарттың қолданылу мерзімі.
МҚҰ ұсынылатын микокредиттер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін келесі формула бойынша есептейді:

мұндағы:
n – Қарыз алушыға соңғы төлемнің реттік нөмірі;
j – Қарыз алушыға төлемнің реттік нөмірі;
S_j – Қары алушыға j-ші төлем сомасы;
APR – жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі;
tj – микрокредитті берген күннен бастап қарыз алушыға j-ші төлем сәтіне дейінгі уақыт кезеңі (күн);
m – қарыз алушының соңғы төлемінің реттік нөмірі;
і – қарыз алушы төлемінің реттік нөмірі;
P_i – қарыз алушының і-ші төлемінің сомасы;
ti – период времени со дня предоставления микрокредитті берген күннен бастап қарыз алушының і-ші төлемі сәтіне дейінгі уақыт кезеңі (күндер).

Егер жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептеу кезінде алынған санның бір ондық таңбадан астамы болса, ол былайша оннан бір бөлігіне дейін дөңгелектенуге тиіс:
1) Егер жүзден бір бөлігі 5-тен үлкен немесе оған тең болса, оннан бір бөлігі 1-ге көбейсе, одан кейінгі барлық белгілер алынып тасталады;
2) Егер жүзден бір бөлігі 5-тен аз болса, оннан бір бөлігі өзгеріссіз қалады, одан кейінгі барлық белгілер алынып тасталады.

Микрокредит бойынша сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесінің есебіне қарыз алушының негізгі борышты және (немесе) сыйақыны төлеу бойынша Микрокредит беру туралы шарттың талаптарын сақтамауына байланысты туындаған төлемдерді (өсімпұлды, айыппұлды) қоспағанда, Қарыз алушының барлық төлемдері енгізіледі.

ЖТСМ-ның 56% мөлшеріне қойылатын талаптар осы Қағидаларда сипатталған Микрокредит беру туралы шарттарға қолданылмайды.

§5. Микрокредит беру

МҚҰ Клиентке Микрокредит беру туралы оң шешім қабылдаған жағдайда, МҚҰ Қарыз алушыға Өтініште/Офертада көрсетілген Микрокредит сомасын Клиент көрсеткен банктік шотқа/ картаға біржолғы аудару түрінде Микрокредит береді.

Ақшаны аударуды МҚҰ Өтініш/Оферта берудің электрондық тәсілі кезінде Микрокредит беру туралы оң шешім қабылдаған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде жүзеге асырады. Қарыз алушының өтініші бойынша микрокредит сомасы микроқаржы қызметін жүзеге асыратын ұйымда сатып алынатын тауарға немесе қарыз алушының орындаған жұмыстарына, қызметтеріне ақы төлеуді көздейтін шарт жасалған заңды тұлғаның банк шотына аударылуы мүмкін.

Өтініш берушінің Шотына Микрокредит сомасын аудару уақыты Өтініш берушіге ақша беру сәті болып танылады.

Микрокредит сомасын аудару Өтініш/Оферта акцепті, ал Микрокредит сомасын аудару күні – Шарт жасалған күн болып табылады.

§6. Кредиттік құжаттаманы қалыптастыру

Кредиттік құжатнама Қарыз алушы МҚҰ-мен бірінші Микрокредит беру туралы шартқа қол қойған күні ашылады.
МҚҰ бөлімшелерінің жұмысын оңтайландыру үшін Кредиттік құжатнама электрондық түрде, ал заңнамада көзделген жағдайларда қағаз түрінде қалыптастырылады.
Кредиттік құжатнамада келесі құжаттар болуы тиіс:

1) Микрокредит беруге Өтініш / Оферта;

2) Клиенттің жеке басын куәландыратын құжат / (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі, туған күні, құжат нөмірі, беру органы, берілген күні және құжаттың қолданылу мерзімі қамтылған Клиенттің / Қарыз алушының жеке басын куәландыратын құжат туралы ақпарат;

3) Микрокредит беру туралы шарт;

4) МҚҰ мен Қарыз алушы арасындағы хат алмасу;

5) Микрокредит беру туралы шарт бойынша берешектің толық немесе ішінара өтелгенін растайтын құжаттар (немесе олардың көшірмелері);

6) кредиттік тарих субъектісінің ол туралы ақпаратты кредиттік бюроларға беруге келісімін алғанын растайтын ақпарат;

7) кредиттік тарих субъектісінің кредиттік есепті алушыға кредиттік есепті беруге келісімін алғанын растайтын ақпарат;

8) қарыз алушының борыштық жүктемесінің коэффициентін есептеу үшін қажетті құжаттар мен ақпарат;

9) «Тұрғын үй қатынастары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 68-бабына сәйкес халықтың әлеуметтік осал топтарына жатқызу туралы құжаттар.

10) Заңнама талаптарына сәйкес өзге де құжаттар.

4-тарау. Берілген микрокредиттер бойынша сыйақы төлеу тәртібі

Берілген Микрокредитті пайдаланғаны үшін Қарыз алушы Микрокредит беру туралы шартта белгіленген мөлшерде және мерзімдерде сыйақы төлейді.

Берілген микрокредитті пайдаланғаны үшін сыйақының мәні «Микрокредит беру туралы шарт бойынша сыйақының шекті мәнін белгілеу туралы» Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 26.11.2019 ж. № 209 қаулысына сәйкес көрсетіледі.

Микрокредитті пайдаланғаны үшін сыйақы Микрокредитті алған күннен бастап және оны қайтару күні бойынша Микрокредит сомасына толық көлемде, қоса алғанда есептеледі.

Микрокредитті пайдаланғаны үшін сыйақы Микрокредит сомасын (Микрокредит мерзімінің соңында) қайтарумен бірге біржолғы төленеді.

Қарыз алушы үшін Микрокредитті пайдаланғаны үшін берешек сомасын есептеу үшін қолданылатын сыйақы, Микрокредит мерзіміне қарамастан, «Микрокредит беру туралы шарт бойынша сыйақының шекті мәнін белгілеу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 26.11.2019 ж. № 209 қаулысымен белгіленген мөлшерлеме бойынша есептеледі.

5-тарау. Шартқа өзгерістер енгізу тәртібі

Шарттың қолданыстағы талаптарына өзгерістер енгізу МҚҰ сайтында техникалық қолдауға ресімделетін сұратылған өзгерістер мен олардың себептерін міндетті түрде көрсете отырып, еркін нысанда Қарыз алушының жазбаша сұрау салуы негізінде Шартқа тиісті қосымша келісімдер жасасу жолымен жүргізіледі: [email protected].

Қарыз алушы МҚҰ-ға кредит беру шарттарын өзгерту туралы сұрау салумен жүгінген кезде осы мәселе бойынша шешімді өкілеттігіне МҚҰ-ның ішкі құжаттарына сәйкес көрсетілген мәселені қарау кіретін МҚҰ-ның уәкілетті органы/уәкілетті тұлғасы қабылдайды.

Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес және ипотекамен қамтамасыз етілмеген, тұрғын үй және (немесе) онда орналасқан тұрғын үйі бар жер учаскесі болып табылатын жылжымайтын мүлікті беру туралы жеке тұлғамен жасалған шартты орындау шарттары өзгерген немесе кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес және жылжымайтын мүліктің ипотекасымен қамтамасыз етілмеген жеке тұлғаның микрокредитін өтеу мақсатында жаңа микрокредит берген кезде тұрғын үй және (немесе) онда орналасқан тұрғын үйі бар жер учаскесі болып табылатын, (жиынтықталған) негізгі борыш сомасына капиталдандырылған мерзімі өткен сыйақыға, тұрақсыздық айыбына (айыппұлға, өсімпұлға) сыйақы есептеуге жол берілмейді.

6-тарау. Мерзімі өткен берешекпен жұмыс

Қарыз алушы микрокредит бойынша өтеу мерзімдерін сақтамаған жағдайда, микрокредитті өтеу кестесіне сәйкес, өтеу күнінен кейінгі бірінші күннен бастап мерзімі өткен әрбір күн үшін Шартта белгіленген мөлшерде тұрақсыздық айыбы есептеледі.
Бұл ретте Қарыз алушының Шарт бойынша барлық төлемдері, микрокредит нысанасын қоспағанда, шартта көзделген сыйақы мен тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл) сомасын қоса алғанда, жиынтығында «Микроқаржылық қызмет туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабы 3-1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес Шарттың бүкіл қолданылу кезеңі үшін берілген микрокредит сомасының жартысынан аспауы тиіс.
Қарыз алушыда Микрокредит бойынша мерзімі өткен төлемдер болған кезде МҚҰ берешекті қайтару бойынша жұмысты төмендегілер арқылы жүзеге асырады:
1) SMS-хабарламалар;
2) электрондық поштаға ескертулер;
3) мессенджерлер (Telegram, WhatsApp және т. б.) арқылы электрондық хабарламалар;
4) ақпараттық телефон қоңыраулары;
5) Қарыз алушымен физикалық байланыстар және әңгімелер жүргізу;
6) атқарушылық жазба жасау үшін нотариусқа жүгіну арқылы Микрокредит бойынша берешекті өндіріп алу;
7) Микрокредит бойынша берешекті сот тәртібімен өндіріп алу;
8) сот актісін/атқару жазбасын жеке сот орындаушысына мәжбүрлеп өндіріп алуға беру;
9) микрокредит бойынша талап ету құқықтарын үшінші тұлғаларға беру;
10) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де әдістерді қамтиды.
Міндетті түрде МҚҰ мерзімі өткен күннен бастап жиырма күннен кешіктірмей Қарыз алушыға шарт бойынша міндеттемені орындау бойынша мерзімі өткен мерзімнің туындағаны және хабарламада көрсетілген күнгі мерзімі өткен берешектің мөлшерін көрсете отырып, төлемдер енгізу қажеттілігі туралы хабарлама; шарт бойынша қарыз алушы – жеке тұлғаның ұйымға жүгіну құқығы туралы; қарыз алушының Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамау салдары туралы хабарлама жібереді.
Хабарлама егер ол борышкерге шартта көзделген мынадай тәсілдердің бірімен жіберілсе жеткізілді деп есептеледі:
1) Шартта көрсетілген электрондық пошта мекенжайына;
2) Шартта көрсетілген тұрғылықты жері бойынша тапсырылғаны туралы хабарламасы бар тапсырыс хатпен, оның ішінде көрсетілген мекенжай бойынша тұратын отбасының кәмелетке толған мүшелерінің бірі алған;
3) жеткізуді тіркеуді қамтамасыз ететін өзге де байланыс құралдарын пайдалана отырып, оның ішінде МҚҰ сайтында Жеке кабинетте орналастыру арқылы жүзеге асырылады.
Қарыз алушы Шарт бойынша міндеттемені орындау мерзімі өткен күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде жазбаша нысанда, Серіктестіктің электрондық және (немесе) почта мекенжайына Шарт бойынша міндеттемені орындаудың мерзімі өтіп кетуінің себептері, кірістері және шарттың, оның ішінде төмендегілермен байланысты шарт талаптарына өзгерістер енгізу туралы өтінішін негіздейтін басқа да расталған мән-жайлар (фактілер) туралы мәліметтерді қамтитын өтініш беруге құқылы:
- сыйақы мөлшерлемесін не шарт бойынша сыйақы мәнін төмендету жағына қарай өзгерту арқылы;
- негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша төлемді кейінге қалдыру;
- берешекті өтеу әдісінің немесе берешекті өтеу кезектілігінің өзгеруімен, оның ішінде негізгі борышты басым тәртіппен өтеумен;
- микрокредит мерзімінің өзгеруімен;
- мерзімі өткен негізгі борышты және (немесе) сыйақыны кешіру, микрокредит бойынша тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) күшін жою;
- тараптардың келісімінде белгіленген мерзімдерде ипотека нысанасы болып табылатын жылжымайтын мүлікті кепіл берушінің дербес сатуы;
- кепілге қойылған мүлікті ұйымға беру жолымен шарт бойынша міндеттемені орындаудың орнына шегініспен беру арқылы;
- сатып алушыға шарт бойынша міндеттемені бере отырып, ипотека нысанасы болып табылатын жылжымайтын мүлікті сату.
  
  Осы тармақта көрсетілген өтініш МҚҰ қаралады, МҚҰ-ның қарау нәтижелері бойынша Қарыз алушыдан алған күнінен кейін күнтізбелік он бес күн ішінде Қарыз алушыға Серіктестіктің сайтында тіркелу кезінде Қарыз алушы көрсеткен және осы Шартта көрсетілген электрондық пошта мекенжайы бойынша хабарлайды:
- шарт талаптарына ұсынылған өзгерістермен келісім шарты;
- берешекті реттеу бойынша өз ұсыныстарына;
- бас тарту себептерінің дәлелді негіздемесін көрсете отырып, Шарт талаптарын өзгертуден бас тарту.
Серіктестіктің шешімін алған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде немесе Шарт талаптарын өзгерту туралы өзара қолайлы шешімге қол жеткізілмеген кезде ұйымды бір мезгілде хабардар ете отырып, уәкілетті органға жүгіну қажет.
МҚҰ мерзімі өткен Микрокредит бойынша талап ету құқықтарын ҚР микроқаржылық қызмет туралы заңнамасының талаптарына сәйкес үшінші тұлғаларға беруді жүзеге асыруға құқылы.
Қарыз алушы осы Қағидалардың 58-тармағында көзделген өтінішпен міндеттемені орындау мерзімі өткен күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде ұйымға жүгінбеген жағдайларда және (немесе) Қарыз алушының өтінішін қарау нәтижелері бойынша берешекті реттеу жөніндегі келісімге қол жеткізілмеген және Қарыз алушы берешек бойынша дәлелді қарсылықтар ұсынбаған кезде Серіктестік Қарыз алушының келісімін алмай, нотариустың атқарушы жазбасы негізінде негізгі борышты, сыйақы және тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) қоса алғанда, берешекті өндіріп алуға құқылы.

Микрокредит беру туралы шарт бойынша мерзімі өткен берешекті атқарушылық жазба арқылы өндіріп алған жағдайда, ол өндіріп алушының өтініші негізінде өндіріп алушының таңдауы бойынша жасалуы мүмкін:

– тіркелген жері бойынша (борышкер – жеке тұлғаның заңды мекенжайы);
– борышкердің тұрғылықты жері бойынша (борышкер Шартта көрсетілген жеке тұлғаның нақты мекенжайы);
– өндіріп алушының және/немесе борышкердің тұрғылықты жеріне, орналасқан жеріне немесе тіркелген жеріне қарамастан, Қазақстан Республикасының кез келген нотариусының орналасқан мекенжайы бойынша.

7-тарау. Берешекті сотқа дейінгі өндіріп алуға және реттеуге беру немесе құқықты (талаптарды) басқаға беру тәртібі

Шарт бойынша міндеттемені орындау мерзімі өткен кезде, бірақ ол басталған күннен бастап күнтізбелік жиырма күннен кешіктірмей МҚҰ Қарыз алушыны шартта көзделген тәсілмен және мерзімдерде:
1) Шарт бойынша міндеттемені орындау бойынша мерзімін өткізіп алу және хабарламада көрсетілген күнге мерзімі өткен берешектің мөлшерін көрсете отырып, төлемдер енгізу қажеттілігі туындаған кезде;
2) Шарт бойынша Қарыз алушының МҚҰ-ға жүгіну құқығы;
3) Қарыз алушының Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамауының салдары. Микроқаржы ұйымы қарыз алушыны хабардар ету үшін коллекторлық агенттікті тартуға құқылы.

Шарт бойынша міндеттемені орындау мерзімі өткен күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде Қарыз алушы МҚҰ-ға баруға және (немесе) жазбаша нысанда не Шартта көзделген тәсілмен Шарт бойынша міндеттемені орындаудың мерзімі өтіп кетуінің себептері, кірістері және оның Шарт талаптарына өзгерістер енгізу туралы өтінішін негіздейтін басқа да расталған, оның ішінде төмендегілермен байланысты мән-жайлар (фактілер) туралы мәліметтерді қамтитын өтінішті беруге құқылы:
1) Шарт бойынша сыйақы мөлшерлемесін не сыйақы мәнін төмендету жағына қарай өзгерту арқылы жүзеге асырылады;
2) негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша төлемді кейінге қалдыру;
3) берешекті өтеу әдісін немесе өтеу кезектілігін өзгерту, оның ішінде негізгі борышты басым тәртіппен өтеу арқылы жүзеге асырылады;
4) микрокредит мерзімінің өзгеруімен;
5) мерзімі өткен негізгі борышты және (немесе) сыйақыны кешіру, микрокредит бойынша тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) күшін жою арқылы жүзеге асырылады.
МҚҰ Қарыз алушының өтінішін алған күннен кейін күнтізбелік он бес күн ішінде уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен және жазбаша нысанда не Шартта көзделген тәсілмен Шарт талаптарына ұсынылған өзгерістерді қарайды, Қарыз алушыға төмендегілер туралы хбарлайды:
1) Шарт талаптарына ұсынылған өзгерістермен келісу;
2) берешекті реттеу жөніндегі өз ұсыныстары бойынша;
3) бас тарту себептерінің дәлелді негіздемесін көрсете отырып, Шарт талаптарын өзгертуден бас тарту.
Қарыз алушы МҚҰ шешімін алған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде немесе Шарт талаптарын өзгерту туралы өзара қолайлы шешімге қол жеткізілмеген кезде МҚҰ-ны бір мезгілде хабардар ете отырып, уәкілетті органға жүгінуге құқылы.
Уәкілетті орган Қарыз алушының өтінішін оның МҚҰ-ға өтініші және МҚҰ-мен Шарт талаптарын өзгерту туралы өзара қолайлы шешімге қол жеткізбегені туралы дәлелдемелерді ұсынған кезде қарайды.
Қарыз алушының өтінішін уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қарайды.
Осы Қағидалардың 57-тармағына көзделген талап қанағаттандырылмаған, сондай-ақ Шарт бойынша Қарыз алушы осы Қағидалардың 58-тармағында көзделген құқықтарды іске асырмаған не Қарыз алушы мен МҚҰ арасында Шарттың талаптарын өзгерту жөнінде келісім болмаған жағдайларда, МҚҰ төмендегілерге құқылы:
1) Қарыз алушыға қатысты шараларды қолдану туралы мәселені қарауға. Шараларды қолдану туралы шешім қабылдау осы Қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады;
2) берешекті сотқа дейінгі өндіріп алуға және реттеуге коллекторлық агенттікке беруге міндетті. Берешекті сотқа дейінгі өндіріп алуға және коллекторлық агенттікке реттеуге беру Қарыз алушы Шарт бойынша міндеттемелерді орындауды кешіктіруге жол берген кезде Шартта МҚҰ-ның коллекторлық агенттікті тартуға құқығы болған кезде жүзеге асырылады;
3) Қазақстан Республикасының заңнамасында және (немесе) Шартта көзделген шараларды қолдануға, оның ішінде Шарт бойынша борыш сомасын өндіріп алу туралы сотқа талап арызбен жүгінуге;
⦁МҚҰ берешекті сотқа дейінгі өндіріп алу және реттеу, сондай-ақ Қарыз алушының берешегіне байланысты ақпаратты тек коллекторлық агенттікпен жинау бойынша қызметтер көрсету туралы шарт жасасуға құқылы.
Берешек сотқа дейінгі өндіріп алуда және коллекторлық агенттікте реттеуде болған кезеңде МҚҰ-ның төмендегілерге құқығы жоқ:
берешекті өндіріп алу туралы сотқа талап-арызбен жүгінуге; берешегі коллекторлық агенттіктің қарауында болған кезең үшін сыйақы төлеуді талап етуге, сондай-ақ көрсетілген кезеңде негізгі борыш пен сыйақыны уақтылы өтемегені үшін тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) есептеуге міндетті.
Мерзімі өткен Микрокредит бойынша берешекті сотқа дейінгі өндіріп алуға және реттеуге коллекторлық агенттікке МҚҰ микрокредит беру туралы шартта микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушы міндеттемелерді орындауды кешіктіруге жол берген кезде микроқаржы ұйымының коллекторлық агенттікті тартуға құқығы болған кезде беруге құқылы.
МҚҰ төмендегідей тұлғаларға микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талаптарды) басқаға беруге құқылы:
1) екінші деңгейдегі банкке;
2) коллекторлық агенттікке;
3) микроқаржы ұйымына;
4) секьюритилендіру мәмілесі кезінде Қазақстан Республикасының жобалық қаржыландыру және секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес құрылған қаржы компаниясына;
5) МҚҰ қамтамасыз етілген облигациялар шығарған немесе қарыздар алған кезде микрокредит беру туралы шарт бойынша талап ету құқықтарының кепіл ұстаушысы ретіндегі заңды тұлғаға.
Егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе микрокредит беру туралы шартта өзгеше көзделмесе, МҚҰ қарыз алушының келісімінсіз микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талапты) беруге құқылы емес.
Бір қарыз алушыға қатысты микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талаптарды) бірнеше тұлғаға беруге жол берілмейді.
Үшінші тұлғаға микрокредит беру туралы шарт бойынша МҚҰ құқығының (талабының) өту талаптарын қамтитын шарт жасасу кезінде МҚҰ төмендегілерге міндетті:
1) талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалғанға дейін Қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) құқықтардың (талаптардың) үшінші тұлғаға өту мүмкіндігі туралы, сондай-ақ микрокредит беру туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен осындай басқаға беруге байланысты қарыз алушының дербес деректерін өңдеу туралы хабардар етуге;
2) Микрокредит беру туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) микрокредитті өтеу бойынша одан әрі төлемдер тағайындауды көрсете отырып, талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде үшінші тұлғаға (микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) өткен тұлғаның атауы және орналасқан жері) құқықтың (талаптың), берілген құқықтардың (талаптардың) толық көлемі, сондай-ақ негізгі борыштың, сыйақының, комиссиялардың, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мерзімі өткен және ағымдағы сомаларының қалдықтарының және төленуге жататын басқа да сомалардың өткендігі туралы хабардар етуге;
3) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) өткен тұлғаға төмендегідей құжаттардың түпнұсқаларын және (немесе) көшірмелерін беруге:
а) құқық (талап) берілген күнге қарыз алушының берешегін есептеу;
б) қарыз алушымен наразылық хат алмасу;
в) қарыз алушының жеке басын куәландыратын құжат;
г) қарыз алушының берешекті өтегенін растайтын құжаттар;
д) қарыз алушыға барлық құқықтар (талаптар) берілген жағдайда, МҚҰ микрокредит беру туралы шарт бойынша құқығы (талабы) берілген тұлғаға өзіндегі барлық құжаттардың түпнұсқаларын береді;
е) қарыз алушыға құқықтардың (талаптардың) бір бөлігі берілген жағдайда МҚҰ осындай құқықтарды (талаптарды) куәландыратын құжаттардың түпнұсқаларын сақтауға және микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) ішінара берілген тұлғаға көрсетілген құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерін беруге құқылы;
ж) талап ету құқығын басқаға беру шартына сәйкес өзге де құжаттар.

Талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалғаннан кейін қарыз алушылардан алынған ақшаны берешекті өтеу есебіне, әрбір Қарыз алушы бөлінісінде төлемдердің толық жазылуын ұсына отырып, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) берілген тұлғаның банк шотына аудару құқығы жасалады.

Жеке тұлғамен жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша МҚҰ құқығы (талабы) өткен тұлғаға сатып алынған құқықты (талапты) бастапқы кредиторға кері сатуды (қайтаруды) қоспағанда, мұндай құқықты (талапты) өзге тұлғаларға беруге тыйым салынады.

8 тарау. Микрокредитті қайтару (өтеу), шартты мерзімінен бұрын бұзу және жабу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімін ұлғайту (ұзарту)

§1. Микрокредитті қайтару (өтеу) тәртібі

Қарыз алушыға өтеу кестесіне сәйкес микрокредит бойынша берешекті өтеу үшін белгілі бір күн (мерзім) тағайындалады. Микрокредит пен есептелген сыйақы сомасын қайтару Шартта белгіленген Микрокредит қайтарылған күні біржолғы төлем әдісімен жүзеге асырылады.
Негізгі борыш пен есептелген сыйақы бойынша төлемдерді Қарыз алушы белгіленген мерзімде толық көлемде жүзеге асыруға тиіс.
Қарыз алушы микрокредитті (ол бойынша сыйақыларды, айыппұлдарды, өсімпұлдарды қоса алғанда) өтеу жөніндегі төлемдерді Қарыз алушының шотынан МҚҰ шотына аударуды қоса алғанда, МҚҰ-ның банк шотына ақша енгізу арқылы, сондай-ақ МҚҰ- да тиісті шарттар жасалған төлем жүйелерінің терминалдары арқылы ақша енгізу жолымен қолма-қол ақшасыз жүзеге асырады.
Шарт бойынша Қарыз алушы жүргізген төлем сомасы, егер ол Шарт бойынша қарыз алушының міндеттемесін орындау үшін жеткіліксіз болған жағдайда, Қарыз алушының берешегін төмендегідей кезектілікпен өтейді:
1) Шартта айқындалған мөлшерде тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл) ;
2) орындауды алу бойынша МҚҰ шығындары;
3) сыйақы бойынша берешек;
4) төлемдердің ағымдағы кезеңі үшін есептелген сыйақы;
5) негізгі борыш бойынша берешек.
Қарыз алушы Шарт бойынша кез келген соманы төлеуді (толық немесе ішінара) кешіктірген жағдайда, МҚҰ МҚҰ-ның ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес сыйақы мен тұрақсыздық айыбын есептеуді тоқтата тұруға құқылы.
Біржолғы төлем МҚҰ-ның банктік шотына есепке алынған/аударылған күні ол МҚҰ- мен алынды, ал Қарыз алушының міндеттемесі орындалды болып есептеледі.

Егер Акция қатысушысы Шарт бойынша міндеттемелерді орындау бойынша кешіктіруге жол берсе, онда ол автоматты түрде Акцияға қатысушы болуды тоқтатады және негізгі борыш пен сыйақы сомасын Шартқа сәйкес стандартты талаптарда төлейді

§2. Микрокредиттер бойынша жоспардан тыс төлемдерді енгізу тәртібі

Кредиттік процесс шеңберінде рұқсат етіледі:
1) толық мерзімінен бұрын өтеу;
2) ішінара мерзімінен бұрын өтеу.

Толық мерзімінен бұрын өтелгеннен кейін Шарттың қолданысы аяқталады және МҚҰ оны жабуды жүзеге асырады.

Төлемді қажетті төлем сомасынан артық мөлшерде аударған кезде, қажетті төлемнен асатын сома Қарыз алушыға артық төлемді қайтару үшін деректемелерді көрсете отырып, МҚҰ-ға жолданған өтініші бойынша қайтарылуы мүмкін.

§3. Шарттың қолданылу мерзімін ұлғайту (ұзарту)

Қарыз алушы мерзімін өткізіп алғанға дейін МҚҰ Қарыз алушыға қолданыстағы шарттарда немесе жақсартушы шарттарда микрокредит мерзімін ұзарту қызметін ұсынуға құқылы. Бұл ретте төлем күні ұзарту кезеңіне сәйкес келетін мерзімге ауыстырылады.

Қарыз алушының өтініші бойынша микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау мерзімін өткізіп алған жағдайда, микроқаржы ұйымы ұсынған жақсартатын шарттарда микрокредит беру туралы шарттың қолданылу мерзімін ұлғайту жолымен төлемді кейінге қалдыру міндетті тәртіппен жүргізіледі. Бұл ретте микрокредит беру туралы шарттың қолданылу мерзімін ұлғайту жүзеге асырылатын жалпы мерзім күнтізбелік қырық бес күннен аспауға тиіс.

Қарыз алушы ұзарту қызметін белгілі бір рет пайдалана алады. Жаңарту опциясының қолжетімділігі МҚҰ-ның автоматтандырылған скорингтік жүйесімен анықталады

9 тарау. Тараптардың құқықтары мен міндеттері

§1. Жалпы ережелер

МҚҰ мен оның Қарыз алушыларының/Клиенттерінің құқықтары мен міндеттері, олардың бір-бірінің алдындағы жауапкершілігі Қазақстан Республикасының заңнамасында және шарттарда (тараптардың келісімдерінде) айқындалады.
МҚҰ мен Қарыз алушы арасында туындайтын даулар мен келіспеушіліктер келіссөздер жолымен, ал олардың арасында келісімге қол жеткізілмеген жағдайда – Шартта көрсетілген Қазақстан Республикасының Экономикалық төрелік сотында шешілетін болады (Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің 32-бабының тәртібімен шарттық соттылық).
Шарттарда (тараптардың келісімдерінде) көзделген міндеттерді орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін МҚҰ және оның Қарыз алушылары Қазақстан Республикасының заңнамасына және тиісті шарттардың (тараптардың келісімдерінің) талаптарына сәйкес жауапты болады.
Шарттарда тараптардың жауапкершілігін болдырмайтын немесе шектейтін шарттар көзделуі мүмкін, мысалы, шарттың (тараптардың келісімінің) тараптарына тәуелсіз еңсерілмейтін күш (форс-мажор) мән-жайлары.

МҚҰ қарыз алушы қате ресімдеген төлем құжаттары үшін жауап бермейді, нәтижесінде клиенттің ақшасын уақтылы немесе қате есептен шығару/есептеу, сондай-ақ есеп айырысу құжаттарын белгіленген мерзімнен тыс ауыстыру және/немесе өңдеуді кешіктіру орын алды.

§2. МҚҰ құқықтары мен міндеттері

МҚҰ төмендегілерге міндетті:
1) орналасқан жері өзгерген не атауы өзгерген жағдайда, бұл туралы уәкілетті органға жазбаша хабарлауға, сондай-ақ Қарыз алушыларға (Клиенттерге) тиісті ақпаратты МҚҰ орналасқан жері бойынша қазақ және орыс тілдеріндегі екі баспа басылымында жариялауға, сондай-ақ Қарыз алушының (Клиенттің) – жеке тұлғаның заңды мекенжайы бойынша не әрбір Қарыз алушыны (Клиентті) осындай өзгерістер болған күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірілмейтін мерзімде жазбаша хабардар ету арқылы;
2) микрокредиттер беру қағидаларының көшірмесін МҚҰ Қарыз алушысын (Клиентін) шолу және таныстыру үшін қолжетімді жерде, оның ішінде МҚҰ Сайтында орналастыруға;
3) Қарыз алушыларға Микрокредитті алуға, қызмет көрсетуге және өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер туралы толық және анық ақпарат беруге;
4) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға «Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәліметтерді хабарлауға;
5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Микрокредит беру құпиясын сақтауға;
6) Қарыз алушыға (Клиентке) оның микрокредит алуға байланысты құқықтары мен міндеттері туралы хабарлауға;
7) МҚҰ жақсартатын талаптарды қолданған жағдайда, Сайтта тіркелу кезінде көрсетілген телефон нөміріне немесе электрондық пошта мекенжайына SMS-хабарлама және/немесе электрондық хат жіберу арқылы шарт талаптарының өзгергені туралы Қарыз алушыны хабардар етуге;
8) Қазақстан Республикасының заңнамасында, құрылтай құжаттарында және жасалған Шарттың талаптарында белгіленген өзге де талаптарды сақтауға.
МҚҰ төмендегілерге құқылы:
1) Клиенттің Қағидалардың 22-тармағының 8) тармақшасында көрсетілген дәйексіз ақпаратты ұсынғандығын растайтын фактілер жағдайында, оның ішінде Шарт жасасу кезінде «Тұрғын үй қатынастары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 68-бабына сәйкес халықтың әлеуметтік осал тобы санатына жатқызған жағдайда, Шарт талаптарын өзгертуден бас тартуға;
2) Қарыз алушыға SMS–хабарламалар, электрондық поштаға хаттар, мессенджерлер (Telegram, WhatsApp және сол сияқтылар) арқылы электрондық хабарламалар, телефон қоңыраулары, сондай-ақ өзге де байланыс құралдары арқылы алдағы уақытта кредиттік берешекті өтеу туралы, сондай-ақ қарыз алушыға берілген микрокредитке байланысты басқа да іс-шараларды жүзеге асыру қажеттігі туралы еске салуға, бұл ретте жеткізу туралы белгі Қарыз алушының осындай хабарламаны алу фактісі болып есептеледі;
3) Қарыз алушының келісімі болған кезде, Қазақстан Республикасының кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен және шарттарда кредиттік бюро қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар кредиттік бюроларға кредиттік тарихты қалыптастыру үшін қажетті Қарыз алушы туралы ақпарат беруге;
4) Қарыз алушының келісімі болған кезде кредиттік бюролардан, «Азаматтарға арналған үкімет» МК» КЕАҚ және басқа да ұйымдардан ақпарат сұратуға / алуға;
5) «Микроқаржылық қызмет туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабының 4 және 5-тармақтарында көрсетілген тұлғаға микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) берілсін;
6) Қарыз алушыдан (Клиенттен) микрокредит беру туралы шарт жасасу және ол бойынша микрокредит беру қағидаларында айқындалған міндеттемелерді орындау үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді сұратуға;
7) Қарыз алушының келісімі болған кезде оның дербес деректерін тексеруге және өңдеуге;
8) Қарыз алушыдан жасалған шартқа сәйкес қабылданған барлық міндеттердің тиісінше орындалуын талап етуге;
9) МҚҰ маркетингтік қызметі шеңберінде акциялар, жаңа ұсыныстар және басқа да ақпарат туралы SMS–хабарламалар, электрондық поштаға хаттар, телефон қоңыраулары арқылы Офертада/Өтініште көрсетілген байланыс деректері бойынша Қарыз алушыға хабарлауға;
10) Клиенттің / Қарыз алушының фотосуретін түсіруге, сондай-ақ кредит беру, верификация процесін бақылау мақсатында және мерзімі өткен берешекті қайтарумен жұмыс істеу кезінде, Клиенттің/Қарыз алушының көрсетілген әрекеттер туралы ескертуі болған кезде онымен сөйлесудің аудио және бейне жазбасын жүргізуге келісім болған кезде;
11) Қарыз алушы Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамаған және / немесе тиісінше орындамаған жағдайда, Қарыз алушыдан Шарт бойынша берешекті өндіріп алу туралы атқарушы жазба жасау үшін нотариусқа жазбаша өтінішпен жүгінуге, оның ішінде
Қарыз алушының өтінішін қарау нәтижелері бойынша берешекті реттеу жөніндегі келісімге қол жеткізілмеген және Қарыз алушы берешек бойынша қарсылықтарды ұсынбаған жағдайда, Қарыз алушының келісімін алмай, мемлекеттік бажды, сот және өзге де шығыстарды Қарыз алушының шотына жатқыза отырып, негізгі борыш, сыйақы және тұрақсыздық айыбы;
Нотариустың атқарушы жазуы Өндіріп алушының өтініші негізінде өндіріп алушының таңдауы бойынша жасалуы мүмкін:
тіркелген жері бойынша (борышкер – жеке тұлғаның заңды мекенжайы);
борышкердің тұрғылықты жері бойынша (жеке тұлғаның шартта борышкер оны жасасу сәтінде көрсеткен нақты мекенжайы);
Өндіріп алушының және/немесе борышкердің тұрғылықты жеріне, орналасқан жеріне немесе тіркелген жеріне қарамастан, Қазақстан Республикасының кез келген нотариусының орналасқан мекенжайы бойынша;
12) Акцияға қатысушы Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамаған және / немесе тиісінше орындамаған жағдайда, Стандартты талаптардағы шартқа сәйкес негізгі борыш пен сыйақы сомасын төлеуді талап етуге;
13) Микрокредитті мерзімінен бұрын және / немесе ішінара өтеу кезінде сыйақыны қайта есептеу Қарыз алушының жазбаша өтініші негізінде жүргізілсін;
14) микроқаржы қызметімен қатар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген шектеулерді ескере отырып, өзге де қызметті жүзеге асыруға;
15) Қазақстан Республикасының заңнамасына және жасалған шарттың талаптарына сәйкес өзге де құқықтар.
МҚҰ төмендегілерге құқылы емес:

1) сыйақы мөлшерлемелерін (оларды төмендету жағдайларын қоспағанда) және (немесе) микрокредитті өтеу тәсілі мен әдісін біржақты тәртіппен өзгертуге;

2) кепілсіз банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша мерзімі өткен берешегі 60 күнтізбелік күннен асатын жеке тұлғаларға республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген АЕК-тің бес еселенген мөлшеріне тең немесе одан асатын мөлшерде микрокредит беруге;

3) микрокредит бойынша сыйақы мен тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) қоспағанда, Қарыз алушыдан кез келген төлемдерді белгілеуге және алуға;

4) микрокредит сомасын, тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) және микрокредитті мерзімінен бұрын қайтарғаны үшін МҚҰ-ны мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтарған жеке тұлға болып табылатын қарыз алушыдан басқа да төлемдерді талап етуге;

5) жеке тұлғамен жасалған, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес және ипотекамен қамтамасыз етілмеген, тұрғын үй және (немесе) онда орналасқан тұрғын үйі бар жер учаскесі болып табылатын жылжымайтын мүлікті орындау шарттары өзгерген немесе кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес және ипотекамен қамтамасыз етілмеген жеке тұлғаның микрокредитін өтеу мақсатында жаңа микрокредит берілген кезде тұрғын үй және (немесе) онда орналасқан тұрғын үйі бар жер учаскесі болып табылатын жылжымайтын мүлік, негізгі борыш сомасына капиталдандырылған (жиынтықталған) мерзімі өткен сыйақыға, тұрақсыздық айыбына (айыппұлдар, өсімпұлдар) сыйақылар есептелсін;

6) кепілге қойылған заттарды пайдалануға және оларға иелік етуге;

7) Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес қарыз алушы – жеке тұлғаның микрокредиті бойынша негізгі борыш және (немесе) сыйақы сомалары бойынша төлемдердің кез келгенін өтеу жөніндегі міндеттемені орындау мерзімі өткен күнтізбелік тоқсан күн өткеннен кейін есептелген сыйақыны, тұрақсыздық айыбын (айыппұлдарды, өсімпұлдарды) төлеуді талап етуге.

8) теңгемен берілген Микрокредит бойынша міндеттемелер мен төлемдерді кез келген валюталық баламаға байланыстыра отырып, индекстеуге.

§3. Клиенттің құқықтары мен міндеттері

Клиент төмендегілерге міндетті:
1) Микрокредит беру жөнінде шешім қабылдау үшін МҚҰ сұрататын құжаттар мен мәліметтерді ұсынуға.
Клиент төмендегілерге құқылы:

1) осы Қағидалармен, микрокредиттер беру жөніндегі МҚҰ тарифтерімен танысуға;

2) микрокредитті алуға, қызмет көрсетуге және қайтаруға байланысты барлық төлемдер туралы ақпаратты қоса алғанда, микрокредит беру тәртібі мен шарттары туралы толық және анық ақпарат алуға;

3) Микрокредит беру туралы шарт жасасудан бас тартуға;

4) «Микроқаржылық қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабының 4 және 5-тармақтарында көрсетілген тұлғамен келіспеушіліктерді реттеу үшін өзі жасаған микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) берілген жағдайда, банк омбудсманына жүгінуге;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына, осы Қағидалардың және жасалған шарттың талаптарына сәйкес өзге де құқықтар.

§4. Қарыз алушының құқықтары мен міндеттері

97. Қарыз алушы төмендегілерге міндетті:

1) микрокредит беру туралы шартта белгіленген мерзімдер мен тәртіппен алынған микрокредитті қайтаруға және ол бойынша сыйақы төлеуге;

2) осы Қағидаларға сәйкес МҚҰ сұрататын құжаттар мен мәліметтерді ұсынуға;

3) микрокредитті мерзімінен бұрын немесе ішінара өтеген жағдайда микрокредитті мерзімінен бұрын немесе ішінара өтеу туралы жазбаша өтініш беруге құқылы;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында және МҚҰ-мен жасалған шартта белгіленген өзге де талаптарды орындауға;

5) өзінің деректемелері (мекенжайлары, тегі, телефон нөмірлері және т.б.) өзгерген жағдайда, осындай өзгерістер болған күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күннен кешіктірілмейтін мерзімде тиісті хабарлама жіберу арқылы МҚҰ-ға бұл туралы жазбаша хабарлауға міндетті. Егер микрокредит бойынша ақпаратты жөнелту сәтінде, оның ішінде мерзімі өткен берешек болған кезде МҚҰ өзекті емес деректерді басшылыққа алған жағдайда, Қарыз алушы тарапынан деректемелерді ауыстыру туралы МҚҰ-ның тиісінше хабардар етілмеуіне байланысты Қарыз алушы тиісті түрде хабардар етілген болып есептеледі, бұл ретте үшінші тұлғаларға микрокредит беру құпиясын ашу тәуекелі қарыз алушыға жүктеледі.

98. Қарыз алушы төмендегілерге құқылы:

1) микрокредиттер беру қағидаларымен, Микрокредиттер беру жөніндегі МҚҰ тарифтерімен танысуға;

2) микрокредит беру туралы шартта белгіленген тәртіппен және шарттарда алынған микрокредитке иелік етуге;

3) Егер негізгі борышты және (немесе) сыйақыны өтеу күні демалыс не мереке күніне түссе, тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) төлемей, негізгі борышты және (немесе) сыйақыны одан кейінгі жұмыс күні төлесін);

4) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен өз құқықтарын қорғауға;

5) тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) төлемей, микрокредит беру туралы шарт бойынша берілген микрокредит сомасын МҚҰ-ға мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтаруға;

6) микрокредит бойынша даулы жағдайлар туындаған кезде МҚҰ-ға мынадай электрондық мекенжай бойынша жазбаша жүгінуге: [email protected];

7) МҚҰ шарты бойынша міндеттемені орындау мерзімі өткен және (немесе) жазбаша нысанда келесі электрондық мекенжай бойынша ұсынылған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде МҚҰ-ға баруға: [email protected]. шарт бойынша міндеттемені орындаудың мерзімі өтіп кетуінің себептері, кірістері және оның өтінішін негіздейтін басқа да расталған мән-жайлар (фактілер) туралы мәліметтерді қамтитын өтініш шарттың талаптарына оның ішінде шарттың талаптарына байланысты өзгерістер енгізуге:
– сыйақы мөлшерлемесін не шарт бойынша сыйақы мәнін төмендету жағына қарай өзгерту арқылы;
негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша төлемді кейінге қалдыру;
– берешекті өтеу әдісін немесе берешекті өтеу кезектілігін, оның ішінде негізгі борышты басым тәртіппен өтей отырып өзгерту арқылы;
– микрокредит мерзімін өзгерту арқылы;
– мерзімі өткен негізгі борышты және (немесе) сыйақыны кешіру, микрокредит бойынша тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) жою арқылы;

8) ұйымның шешімін алған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде, бас тарту себептерінің дәлелді негіздемесін көрсете отырып, Шарт талаптарын өзгертуден бас тарту туралы немесе Шарт талаптарын өзгерту туралы өзара қолайлы шешімге қол жеткізілмеген кезде ұйымды бір мезгілде хабардар ете отырып, уәкілетті органға жүгінуге;

9) Қазақстан Республикасының заңдарында және Микрокредит беру туралы шартта белгіленген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға.

10 тарау. Құпиялылық

§1. Дербес деректер

Микрокредит беруге Өтініш / Оферта беру кезінде Клиент МҚҰ-ға өзінің дербес деректерін (МҚҰ-дан алынған ақпарат пен құжаттарды) тексеруге және өңдеуге, атап айтқанда оларды жинауды, тексеруді, жүйелеуді, жинақтауды, сақтауды, нақтылауды (жаңартуды, өзгертуді), пайдалануды, иесіздендіруді, бұғаттауды, жоюды трансшекаралық беруді жүзеге асыруға рұқсат береді.
Шарт жасасу кезінде Клиент өзінің дербес деректерін өңдеуге рұқсат береді.
Дербес деректер МҚҰмен төмендегі жағдайларда жоюға жатады:
1) деректерді жинау және өңдеу мақсаттарына қол жеткізу күнімен айқындалған сақтау мерзімі өткеннен кейін;
2) Қарыз алушы мен МҚҰ арасындағы құқықтық қатынастар тоқтатылған кезде;
3) сот шешімі заңды күшіне енген кезде;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де жағдайларда қолданылады.
Қарыз алушы өзінің дербес деректерін жинауға және өңдеуге келісімді кері қайтарып алу туралы жазбаша өтініш жіберген жағдайда, дербес деректерді жинау және өңдеу Қарыз алушы Шарт бойынша барлық міндеттемелерді орындағаннан кейін ғана тоқтатылады.

Қарыз алушы микрокредитті және есептелген сыйақыны өтеу күнін бұзған жағдайда, МҚҰ коллекторлық агенттіктерге барлық қажетті ақпарат пен құжаттарды ұсына отырып, оларды өндіріп алуға тартуға құқылы.

§2. Микрокредит беру құпиясы

МҚҰ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларды қоспағанда, микрокредиттер беру құпиясының, Қарыз алушылардың операциялары туралы ақпараттың сақталуына кепілдік береді.
Микрокредит беру құпиясы Қарыз алушылар туралы, микрокредиттердің мөлшері туралы, Қарыз алушыға қатысты шарттың өзге де талаптары туралы және микрокредит беру операциялары туралы мәліметтерді қамтиды (осы Қағидаларды қоспағанда).
Микрокредит беру құпиясы Қарыз алушыға, кез келген үшінші тұлғаға Қарыз алушының МҚҰ-да өзінің жеке қатысуы кезінде берген жазбаша келісімі негізінде, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берілген микрокредиттер бойынша кредиттік бюроға, сондай-ақ төменде көрсетілген тұлғаларға ғана ашылуы мүмкін.
Қарыз алушылар туралы, микрокредиттердің мөлшері туралы, Қарыз алушыға қатысты шарттың өзге де талаптары туралы, МҚҰ жүргізетін операциялар туралы мәліметтер төмендегілерге беріледі:
1. қылмыстық қудалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға: олардың іс жүргізуіндегі қылмыстық істер бойынша мөрмен куәландырылған және прокурор санкциялаған жазбаша сұрау салу негізінде;
2. барлау және (немесе) диверсиялық акциялардың алдын алу, ашу және жолын кесу үшін қажетті ақпаратты беру туралы олардың талабы бойынша прокурордың санкциясымен Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдары мен Мемлекеттік күзет қызметіне;
3. соттарға: ұйғарым, Қаулы, шешім және сот үкімі негізінде олардың іс жүргізуіндегі істер бойынша;
4. мемлекеттік және жеке сот орындаушыларына: әділет органдарының мөрімен немесе жеке сот орындаушысының мөрімен куәландырылған сот орындаушысының прокурор санкциялаған қаулысының негізінде олардың өндірісіндегі атқарушылық іс жүргізу істері бойынша;
5. прокурорға: өз құзыреті шегінде оның қарауындағы материал бойынша тексеру жүргізу туралы қаулы негізінде;
6. мемлекеттік кіріс органдарына тек қана салықтық әкімшілендіру мақсатында: тексерілетін тұлғаға салық салуға байланысты мәселелер бойынша нұсқама негізінде;
7. қарыз алушының өкілдеріне: сенімхат негізінде, жеке тұлға болып табылатын қарыз алушы бойынша нотариалды куәландырылған сенімхат негізінде;
8. оңалту және банкроттық саласындағы уәкілетті органға, банкроттықты басқарушыға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен банкрот деп танылған тұлғаларға қатысты қолданылады.
Қарыз алушы қайтыс болған жағдайда, Қарыз алушы туралы, микрокредиттің мөлшері туралы, Микрокредит беру туралы шарттың Қарыз алушыға қатысты өзге де талаптары туралы мәліметтер осы Қағидалардың 106-тармағында көзделген тұлғалармен қатар төмендегілерге жазбаша сұрау салу негізінде беріледі:
1) Қарыз алушы өсиетхатта көрсеткен тұлғаларға;
2) нотариустарға: нотариустың мөрімен куәландырылған жазбаша сұрау салуы негізінде олардың іс жүргізуіндегі мұрагерлік істер бойынша. Нотариустың жазбаша сұрау салуына қайтыс болуы туралы куәліктің көшірмесі қоса берілуі тиіс;
3) шетелдік консулдық мекемелерге: олардың өндірісіндегі мұрагерлік істер бойынша.
Төмендегілер микрокредит беру құпиясын ашу болып табылмайды:
1) МҚҰ-ға кредиттік бюроларға теріс ақпарат беру және кредиттік бюроларға мерзімі өткен берешек бөлігінде кредиттік тарих субъектісі туралы күнтізбелік жүз сексен күннен астам теріс ақпарат беру;
2) МҚҰ-ның талап ету құқықтарын басқаға беру жөніндегі тұлғаларға негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешегі бар микрокредитке байланысты ақпаратты беруі;
3) осы коллекторлық агенттікпен берешекті өндіріп алу туралы жасасқан шарт шеңберінде МҚҰ-ның коллекторлық агенттікке микрокредит бойынша ақпарат беруі;
4) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен уәкілетті орган арасында ақпарат, оның ішінде микрокредит беру құпиясын құрайтын мәліметтер алмасуы;
5) мемлекеттік органның лауазымды тұлғасының немесе МҚҰ-да басқару функцияларын орындайтын адамның қылмыстық қудалау органына қылмыстық құқық бұзушылық туралы хабарлама жіберген кезде растайтын құжаттар мен материалдар ретінде микрокредит беру құпиясын қамтитын құжаттар мен мәліметтерді ұсынуы.
МҚҰ енгізген қылмыстық құқық бұзушылық жасауға ықпал еткен мән-жайларды жою жөнінде шаралар қабылдау туралы ұсынымның не құқық қорғау органдары ұсынған қарыз алушыны жәбірленуші деп тану туралы қаулының негізінде микроқаржы қызметін жүзеге асыратын ұйым күнтізбелік үш күннен кешіктірмей:
– клиенттің микрокредиті бойынша берешекті өндіріп алуды және талап-арыз жұмысын тоқтатады;
– микрокредит бойынша берешектің болуы туралы жазбаларды жою арқылы клиенттің кредиттік бюролардағы кредиттік тарихына түзетулер енгізеді.
– МҚҰ құқық қорғау органдарының ұсынымы және (немесе) қаулысы және (немесе) МҚҰ өтініші бойынша қабылданған заңды күшіне енген сот шешімі бар Микрокредит бойынша клиенттің берешегін есептен шығару туралы шешім қабылдайды.
Егер микрокредит беру құпиясын құрайтын микрокредит бойынша ақпаратты жөнелту сәтінде МҚҰ өзекті емес деректерді басшылыққа алған жағдайда, Қарыз алушы тарапынан деректемелердің ауысуы туралы МҚҰ хабарламауына/уақтылы хабарламауына байланысты Қарыз алушы тиісті түрде хабардар етілген болып есептеледі, бұл ретте үшінші тұлғаларға микрокредит беру құпиясын ашу тәуекелі Қарыз алушыға жүктеледі.
Қарыз алушы дербес көрсеткен байланыс арналары бойынша МҚҰ жіберген микрокредит беру құпиясын құрайтын ақпаратқа үшінші тұлғалардың қол жеткізуі жағдайында, бұл МҚҰ тарапынан микрокредит беру құпиясын ашу болып саналмайды. Бұл жағдайда микрокредит беру құпиясын ашу тәуекелі Қарыз алушыға жүктеледі.

Қарыз алушы МҚҰ шарты бойынша өз міндеттемелерін орындамаған және (немесе) тиісінше орындамаған жағдайда, оған және/немесе үшінші тұлғаларға бұл туралы телефонограмма, автоматтандырылған телефония, SMS түріндегі хабарлама арқылы, мессенджерлер, факс арқылы немесе жұмыс орны бойынша хабарламаны қоса алғанда жазбаша хабарлама арқылы және өзге де тәсілдермен хабарлауға міндеттенетініне келіседі. Хабарлау сәтінде ол болмаған жағдайда МҚҰ онымен бірге тұратын адамдарды хабардар етуге құқылы. Бұл ретте, Қарыз алушы өзінің мерзімі өткен берешегі туралы хабарламаның микрокредит беру құпиясын және заңмен қорғалатын өзге де құпияны ашу болып табылмайтынын растайды және келіседі және Қарыз алушы микрокредит беру туралы шартқа қол қою арқылы МҚҰ-ға осы тармақта көзделген әрекеттерді жасауға келісім береді.

11 тарау. Өзге ережелер

МҚҰ кредиттік портфель құрылымындағы, МҚҰ қызметінің қаржылық нәтижелердегі, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасындағы өзгерістер, сондай-ақ экономикалық жағдайдағы және Қазақстан Республикасының қаржы нарықтарының конъюнктурасындағы өзгерістер ескеріле отырып, осы Қағидаларға біржақты тәртіппен өзгерістер мен толықтырулар енгізуге құқылы.
Егер осы Қағидалардың жекелеген нормалары Қазақстан Республикасының заңнамасына және/немесе МҚҰ Жарғысына қайшы келген жағдайда, олар күшін жояды және Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті нормалары қолданылады. Осы Қағидалардың жекелеген нормаларының жарамсыздығы тұтастай алғанда басқа нормалар мен жалпы Қағидалардың жарамсыздығына әкеп соқпайды.
Осы Қағидаларда көзделмеген Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына және (немесе) микрокредит беру туралы шартқа сәйкес реттеледі.
Сұрақтар, даулы жағдайлар, оқыс оқиғалар, ақпараттық қауіпсіздікті бұзудың белгілі немесе болжамды жағдайлары туралы мәліметтер және т. б. туындаған кезде Клиенттер мен Қарыз алушы [email protected] электрондық мекенжайы бойынша, 24/7 режимінде хабарласа алады, бұл ретте МҚҰ жұмыс күндері сағат 09.00-ден 21.00-ге дейін, сондай-ақ +7 700 888 58 58 телефон нөмірі бойынша сұрауларға жауап береді.